Choroba zwyrodnieniowa stawów (określana także jako ChZS lub OA – osteoartroza) dotyczy wielu osób. Pojawia się już po 40 roku życia. Co więcej: zmiany zwyrodnieniowe stawu mogą powstać jednak znacznie wcześniej. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy staw jest poddawany większym obciążeniom. A o to nietrudno przy różnego rodzaju pracach lub w sporcie. Jak konsultacja u ortopedy może pomóc przy chorobach zwyrodnieniowych? Na wiele sposobów! Dowiedz się więcej na ten temat. I dbaj o swoje stawy w każdym wieku!
Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów?
Zwyrodnienie stawów to pewnego rodzaju proces destrukcyjny, jakiemu ulegają elementy stawowe. Jest to problem bardzo powszechny. Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO choroba zwyrodnieniowa stawów to jeden z 10 głównych problemów zdrowotnych społeczeństwa. [4]
Jaka jest przyczyna zwyrodnień stawów?
Osteoartroza może pojawić się bez uchwytnej przyczyny. Mówi się wtedy, że to idiopatyczna choroba zwyrodnieniowa stawów. Choroba zwyrodnieniowa może też powstać na skutek obciążeń, powtarzających się kontuzji lub w wyniku chorób przewlekłych. Jest to wtórna ChZS. U osób po 40 roku życia zmiany te zaczynają pojawiać się naturalnie. [4] Jednak warto zrobić wszystko, aby je opóźnić i zmniejszyć nasilenie objawów. A w efekcie jak najdłużej cieszyć się zdrowymi i sprawnymi stawami.
Jakie elementy stawu może objąć choroba zwyrodnieniowa?
To przede wszystkim chrząstka stawowa. W chorobie zwyrodnieniowej charakterystyczny jest brak równowagi między niszczeniem chrząstki na skutek obciążeń a procesami jej odbudowy. To jednak nie wszystko. Uszkodzeniom w chorobie zwyrodnieniowej ulega także podchrzęstna warstwa kostna. Mogą też powstać wyrośla kostne – tzw. osteofity i torbiele podchrzęstne. [1,2]
Co może świadczyć o chorobie zwyrodnieniowej stawów?
Objawy zwyrodnień stawów to:
- ból stawu i jego okolicy (pojawiający się np. podczas wysiłku, przy wchodzeniu po schodach lub niezależnie od wysiłku),
- trzaski w stawie (np. w kolanie podczas zginania, prostowania lub przysiadu),
- ograniczenie ruchomości stawu,
- sztywność stawu,
- w zaawansowanych przypadkach zniekształcenia stawu (widoczne wyraźnie np. w drobnych stawach palców).
Więcej informacji: Lekarz ortopeda Warszawa
Jak zmniejszyć ryzyko wczesnego zwyrodnienia stawów?
Warto dbać o stawy kompleksowo. O ile to możliwe, dobrze jest unikać nadmiernych obciążeń stawów. Nie zawsze to się jednak da zrobić. Zwłaszcza wtedy, gdy mamy pracę fizyczną lub uprawiamy sport. W takich sytuacjach trzeba tym bardziej zadbać o ergonomię wykonywanej pracy. W jaki sposób? Przykłady dobrych praktyk to podnoszenie przedmiotów przy prostym kręgosłupie i kolanach ugiętych do kąta 90 stopni, przenoszenie cięższych rzeczy poprzez trzymanie ich blisko tułowia i rozkładanie ciężaru równo na obie ręce. Wytworzenie prawidłowych nawyków może zmniejszyć obciążenia powierzchni stawowych w kręgosłupie, kolanach, biodrach, nadgarstkach i barkach.
U osób uprawiających sport duże znaczenie w ochronie stawów przez wcześniejszym zwyrodnieniem ma m.in. prawidłowa technika w każdej z dyscyplin sportowych. Warto o nią zadbać pod okiem trenera. Istotna jest także dobra mięśniowa stabilizacja stawów. W razie wątpliwości jak ją wypracować dobrze jest skonsultować się z fizjoterapeutą sportowym.
W sporcie i w każdym innym przypadku duże znaczenie ma prawidłowe leczenie wszystkich kontuzji. Dlaczego to tak ważne? Niedoleczone, przechodzone nadwyrężenia stawów mogą prowadzić do przedwczesnego pojawienia się cech choroby zwyrodnieniowej.
Również bezruch nie służy stawom. Zaleca się więc regularną umiarkowaną aktywność (np. spacery, jazdę na rowerze, pływanie).
Duże znaczenie ma także nasza dieta. Gdy dostarczamy z pożywieniem wszystkich składników odżywczych, jakich potrzebują nasze stawy, mogą one lepiej pracować. Istotne jest także zapobieganie nadwadze. [3]
Choroba zwyrodnieniowa stawów – konsultacja z ortopedą
Gdy zauważysz pierwsze objawy choroby zwyrodnieniowej stawu, nie zwlekaj z konsultacją ortopedyczną. Dlaczego to się liczy? Wczesne rozpoznanie zmian zwyrodnieniowych pozwala wcześniej zacząć działać. A to pozwala opóźnić postęp zmian i zmniejszyć objawy.
Konsultacja z ortopedą jest potrzebna, aby ocenić, czy to właśnie zmiany zwyrodnieniowe są przyczyną dolegliwości. Aby to stwierdzić, lekarz może wykonać USG ortopedyczne (już podczas wizyty konsultacyjnej). Ortopeda może też wystawić skierowanie na RTG lub inne badanie (np. tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny).
Gdy potwierdzi się rozpoznanie zmian zwyrodnieniowych w kolanie, biodrze, barku lub stawach kręgosłupa, lekarz ortopeda poprowadzi dalsze leczenie. Podpowie też, jak zapobiegać postępowi tych zmian oraz, na ile to możliwe, zahamować proces zwyrodnieniowy.
Jak ortopeda może pomóc w chorobie zwyrodnieniowej stawów?
Gdy ortopeda postawi diagnozę choroby zwyrodnieniowej stawu, pora na wdrożenie leczenia i profilaktyki nasileń dolegliwości.
Ortopeda może:
- wykonać iniekcję stawu (np. podać kwas hialuronowy),
- wystawić receptę na leki odżywiające chrząstkę stawową,
- skierować na fizjoterapię,
- podpowiedzieć, jak dbać o stawy na co dzień,
- w zaawansowanych przypadkach zadecydować o potrzebie leczenia operacyjnego. [1,2]
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów – ortopeda w Warszawie
Masz objawy choroby zwyrodnieniowej, a jesteś z okolic Warszawy? Ortopeda to dobry kierunek! W Warszawie ortopedów jest wielu – w tym w dzielnicy Ursynów i Wola. Jeśli potrzebujesz konsultacji ortopedycznej w Warszawie, podczas której lekarz będzie miał w gabinecie sprzęt do USG ortopedycznego, możesz zajrzeć do Centrum Fizjoterapii SPINETIC. Jeżeli lekarz ortopeda stwierdzi taką potrzebę, może na miejscu wykonać w czasie konsultacji iniekcję dostawową lub okołostawową. Terminy możesz sprawdzić na stronie: https://spinetic.medsoft.pl/ (przy specjalizacji wybierz: „Ortopedia i traumatologia narządu ruchu”).
Jeśli chcesz dopytać o szczegóły, zadzwoń: +48 22 150 22 22 (SPINETIC Warszawa Ursynów, ul. Belgradzka 3) lub +48 22 150 22 00 (SPINETIC Warszawa Wola, ul. Waliców 13).
Bibliografia:
- Romanowski, W., Zdanowska, A., & Romanowski, M. (2016). Choroba zwyrodnieniowa stawów—aktualne standardy leczenia. In Rheumatology Forum (Vol. 2, No. 2, pp. 52-57).
- Klimiuk, P. A., & Kuryliszyn-Moskal, A. (2012). Choroba zwyrodnieniowa stawów. Reumatologia, 50(2), 162-165.
- Romanowski, M. W., Kostiukow, A. K., Marszałek, S., Kołodziej, Ł., Sadlik, B., Romanowski, W., … & Samborski, W. (2019). II Spotkanie Ekspertów Fizjoterapia–Ortopedia––Reumatologia—podsumowanie konferencji. In Rheumatology Forum (Vol. 5, No. 4, pp. 214-218).
- Chojnacki, M., Kwapisz, A., Synder, M., & Szemraj, J. (2014). Osteoartroza: etiologia, czynniki ryzyka, mechanizmy molekularne. Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej, 68.
